Peygamberler şehrinde bir hacı geleneği
“Sini Sürme’’
Anadolu’da örf, adet ve geleneklerin yoğunca yaşandığı şehirlerden Şanlıurfa’da, hacı uğurlama ve karşılama törenlerinin de ayrı bir yeri bulunuyor.
İslâm tarihinde Mekke, Medine ve Kudüs’ten sonra inanç turizminin önemli noktalarından biri olarak kabul edilen Şanlıurfa’da, hac ibadetine ayrı bir önem veriliyor.
Karayoluyla hacca gidilen dönemlerde Anadolu’nun birçok şehrinden kutsal topraklara gidenler yol güzergâhındaki Peygamberler Şehri’ne de uğrayarak, buradaki Hazreti İbrahim ve Eyyüp Peygamber’in makamını ziyaret ettikten sonra yoluna devam ediyordu.
Eski dönemlerde hacı uğurlama ve karşılama törenlerinin kendine has geleneklerle kısmen devam ettiği şehirde, bazı gelenekler hâlâ sürdürülüyor.
Hacca giderken eş dost, akraba ve komşularını ziyaret edip helâllik dileyen Şanlıurfalılar, dönüşte de misafirlerine başta hurma, zemzem ve misvak olmak üzere birçok hediye getiriyor.
Kutsal topraklardan memleketlerine dönenlere yönelik düzenlenen ve ‘’Sini Sürme’’ adı verilen gelenekte de hacdan gelecek kişiye bazı akrabaları, misafirlerine yemek ve tatlı ikramında kullanması için çeşitli hediyeler götürürken, bazı yakınları da bu kişinin hacı olduğunu hatırlatan Kâbe motifinin bulunduğu elişi süsleme ve tablolar hazırlıyor. Söz konusu bu tablolar, genellikle evlerin kapısının üst bölümüne asılıyor.
Hacı evi kapılarındaki motiflerde genellikle simetrik durumda kapının sağında ve solunda bir vazodan çıkan dallar, hayat ağacı, servi ağacı, ortada Kâbe resmi ve sağında solunda Allah ve Muhammed lâfzı, en üste besmele ve Kur’ân-ı Kerimden âyetler yazılıyor.
Bu arada bu gelenek Şanlıurfa’nın yanı sıra Gaziantep ve Kilis civarında da aynı şekilde yaşatılıyor.
Bu geleneğin yüzyıllardır sürdüğü ise 1842 tarihinde Urfa’ya gelen ünlü araştırmacı Badger’in eserinde de yer almasıyla belgelenmiş oluyor. Bu belgeden hareketle 1840’li yıllardan bu yana bu geleneğin Urfa’da mevcut olduğu yorumları yapılıyor.