Doğal menopoz yaşı, genetik, etnik köken, sigara içme ve üreme öyküsü gibi bir dizi faktörden etkileniyor. Özellikle sigara içen kadınlarda menopoz yaşının yaklaşık iki yıl azaldığının altını çizen Bayındır Sağlık Grubu, Bayındır Söğütözü Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Esra Oben Tutar, menopoz dönemi ile ilgili detaylı bilgiler aktardı. Kadınların 12 ay boyunca hiç adet görmemesiyle başlayan döneme menopoz deniyor. 40’lı veya 50’li yaşlarda belirgin bir patolojik neden olmaksızın başlayan menopoz, doğal biyolojik bir süreç olarak biliniyor. Doğal menopoz, ergenlikle başlayan üreme yıllarının sona erdiğini ifade eden bir yaşam süreci olarak ifade ediliyor. Menopozun aniden olmadığını vurgulayan Bayındır Söğütözü Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Esra Oben Tutar, “Menopozdan önceki geçiş aşamasına ve sonraki değişken sürece perimenopoz adı veriliyor. Bu süreç her hasta için farklı olmakla birlikte 4 yıl kadar sürebilir. Bu dönem, düzensiz adet döngüleri, yoğun hormonal dalgalanmalar, genellikle sıcak basmaları, ruh hali değişiklikleri, uyku bozuklukları ve cinsel işlevdeki değişiklikler ile kendini gösteriyor. Perimenopozun başında meme ağrısı ve hassasiyeti olabiliyor. Adet migreni yaşayan kadınların menopoz öncesi dönemde baş ağrılarının yoğunluğu ve şiddeti de sıklıkla artıyor” dedi. MENOPOZ BELİRTİLERİNİN BAŞINDA SICAK BASMASI GELİYOR Menopozun her kadını farklı şekilde etkilediğini belirten Uzm. Dr. Esra Oben Tutar, “Menopoz ve perimenopoz döneminde birkaç belirti birden olabildiği gibi hiç belirti görülmediği de oluyor. Belirtiler genellikle adetten kesilmeden aylar veya yıllar önce başlıyor. Kimi kişilerde ise adet kesildikten sonra başlıyor. Bu dönemde en sık belirti sıcak basması olarak görülüyor. Genellik hafif sıcak basması olan kadınlar ilaç tedavisine ihtiyaç duymuyor. Bunun yerine, oda sıcaklığını düşürmek, taşınabilir vantilatör kullanmak, kolayca çıkarılabilecek kat kat kıyafetler giyinmek ve baharatlı yiyecekler, kafein, alkolden kaçınmak, sigara içmemek gibi basit davranışsal önlemler, ateş basmalarının sayısını azaltmaya yardımcı oluyor. Fazla kilolu veya obez olan kadınlar daha sık ve şiddetli sıcak basması yaşayabiliyor. Bu nedenle sağlıklı bir kilonun korunması önem taşıyor” ifadelerinde bulundu. Menopoz sırasında vücudun östrojen seviyesindeki doğal düşüşün bir sonucu vajinal kuruluk meydana geldiğini söyleyen Uzm. Dr. Esra Oben Tutar, “Östrojen seviyesinin düşmesiyle birlikte vajinal dokular daha kolay tahriş oluyor. Bu durum ağrılı cinsel ilişkiye neden olabiliyor. Genital bölgeleri ile ilgili sıkıntıları olan hastaların çoğu utanç, kültürel yapı, toplumsal baskı gibi nedenlerle bu şikayetlerini doktora aktaramıyor. Oysaki genital bölgedeki sızı hissi, idrar yapma ile ilgili sıkıntılar, cinsel ilişki esnasında yaşanan sıkıntılar ile ilgili güvenli ve etkili birçok tedavi seçeneği bulunuyor” dedi. MENOPOZUN HORMON İÇERMEYEN TEDAVİSİ BULUNUYOR Menopozun her zaman tedavi edilmesi gerekmediğini dile getiren Uzm. Dr. Esra Oben Tutar, “Menopoz döneminde dengeli beslenme, düzenli egzersiz, düzenli uyku rutinleri genel sağlık durumunuzu iyileştiriyor. Hasta olmasanız bile sorunları erken tespit etmeye yardımcı olacak yıllık kadın hastalıkları ve doğum kontrolünüzde smear, pelvik muayene, mamografi ve kemik taraması gibi sağlık tarama testlerinizi önerilen aralıklarda yapılması gerekiyor. Ancak menopoz öncesi ve sonrasında meydana gelen değişiklikler hayat kalitesini bozuyorsa ve yaşam tarzı değişikliklerine rağmen bu süreçle ilgili rahatsızlıklar devam ediyorsa güvenli ve etkili tedavi seçenekleri de bulunuyor. Bu tedaviler menopoz belirtilerinin şiddeti ve hastanın beklentileri doğrultusunda bireyselleştirilebilen hormon destekli tedaviler veya hormon içermeyen tedaviler olarak ayrılıyor. Belirtilerinizi yönetmek için doktor kontrolünüzü ihmal etmemek gerekiyor” diye konuştu. MENOPOZ DÖNEMİNDE YAŞANACAK BU DURUMLARDA DOKTORA BAŞVURUN Düzensiz kanamanın menopoza geçişin normal bir parçası olabileceği gibi bir problemin de işareti olabildiğini söyleyen Uzm. Dr. Esra Oben Tutar aşağıda yaşanan durumlarda hastaların doktora başvurması gerektiğinin altını çizdi: “Kanama sıklığınız 21 günden kısa aralıklarla olduğunda, Aşırı yoğun miktarda kanama veya iki adet arasında lekelenme olduğunda, 8 günden uzun süren kanamalarınız olduğunda, 12 ay boyunca hiç adet görmedikten sonra tek bir lekelenme dahil kanamanız olduğunda mutlaka doktora başvurulmalıdır.” MENOPOZ İLE RUH HALİNİZDE DEĞİŞİKLİKLER YAŞAYABİLİRSİNİZ Menopoz ve perimenopoz döneminde kadınların ruh hallerinde değişim yaşanabildiğini belirten Uzm. Dr. Esra Oben Tutar “Menopoza giriş ile birlikte depresif ruh hali, kaygılı veya sinirli hissetme yaygındır. Bu durumla baş edebilmek için bol bol dinlenilmeli, düzenli egzersiz yapılmalı ve kişinin kendisini rahatlatacak aktivitelerde bulunması gerekir. Aile, arkadaşlar veya meslektaşlar gibi aynı durumu yaşayan diğer insanlarla konuşarak sosyal destek alınması bu durumu atlatmak için önemlidir. Bunlara rağmen ruh hali değişimlerinizle başa çıkamazsanız pek çok tedavi seçeneği mevcuttur. Bunların arasında bir konuşma terapisi olan ve psikiyatristlerce uygulanan bilişsel davranışçı terapi de vardır” diyerek sözlerini noktaladı.