İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, bakanlıktaki Güvenlik ve Acil Durumlar Koordinasyon Merkezi'nde (GAMER) gerçekleştirilen AA özel yayınında, trafik cezalarının artırılmasına yönelik düzenlemeleri de içeren Karayolları Trafik Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne ilişkin değerlendirmelerde bulundu, soruları yanıtladı.
Bakan Yerlikaya, TBMM gündemindeki Karayolları Trafik Kanunu'ndaki düzenlemeyle ilgili yasa tasarısındaki temel amacın ne olduğuna ilişkin soruya, İçişleri Bakanlığının trafik güvenliğiyle ilgili uzunca bir zamandır çalıştığını söyledi.
Bakanlığın, Türkiye'nin huzuru için var olduğunu belirterek, görevlerinin kara vatan, mavi vatan ve siber vatanda, başta asayiş olmak üzere terör, organize suç örgütleri, uyuşturucu, konusu suç ve suçluyla ilgili olan tüm meselelerde önleyici ve suçluları adalete teslim etmek olduğunu ifade etti.
Türkiye'de 86 milyon kişinin yaşadığını, 32 milyon araç, 37,5 milyon sürücü bulunduğunu belirten Yerlikaya, şöyle devam etti:
"Yollarımızın niteliğiyle ilgili hükümetlerimiz döneminde Sayın Cumhurbaşkanı'mızın liderliğinde fevkalade gelişmeler oldu. Otoyollar, çift yollar, bölünmüş yollar, sanat yapıları, BSK niteliğiyle ilgili tüneller, viyadükler bunların her biriyle ilgili gerçekten çok iyi durumdayız, araçlarımızın niteliği de hakeza öyle. Ama bu yollarda kurallar olmalı. Karayolları Trafik Kanunu'muz var ve eğer hepimizde yollarda kurallara riayet eden bir sistem, bir kültür oluşursa o zaman trafik güvenliği arz ettiğimiz noktada olur."
Bakan Yerlikaya, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 3 Şubat 2021'de Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki programda, "Bizim trafik güvenliğiyle ilgili hedefimiz şu, sıfır can kaybı, sıfır yaralanma ve sıfır maddi hasar. Bunu başarmakla ilgili öyle gayret, öyle odaklanma göstermeliyiz ki bu konu her türlü siyasetin, fikri ayrılığın, her türlü rekabetin üstünde ve hep birlikte bir dayanışma, hep birlikte bu noktada gayret göstererek erişmemiz gereken bir hedeftir." sözlerini anımsatarak, "10 yıllık bir hedef belirledi Sayın Cumhurbaşkanı'mız. 10 yıllık hedefte 2030'un sonuna gelindiği zaman ilk etapta, 2030'un sonunda can kayıplarını yarı yarıya ama 2050'ye gelindiği zaman sıfır can kaybı hedefimiz var." diye konuştu.
"2030 HEDEFLERİNE ULAŞMAYLA İLGİLİ BİR SAPMA GÖRDÜK"
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın imzasıyla yayımlanan genelgeyle başta İçişleri Bakanlığı olmak üzere tüm ilgili bakanlıklara ve görevlilere talimat verildiğini anımsatan Bakan Yerlikaya, "Beşinci yılın içerisindeyiz ve göreve geldiğim ilk gün bütün arkadaşlarımızdan brifing aldığımız zaman, trafik güvenliğiyle ilgili geldiğimiz noktayı, 2021 hedefleri ve 2030 hedeflerine ulaşmayla ilgili bir sapma gördük." dedi.
Sapmaları önlemek için trafik güvenliğiyle ilgili denetim ve caydırıcı kurallara önem verdiklerini belirten Yerlikaya, grafikler üzerinden örnekler aktardı.
Trafikte can kayıpları ile ilgili 2015-2024 arasındaki grafikte, 2015'te 7 bin 530 can kaybı yaşandığını, kayıpların günlük 20,6 olduğunu söyleyen Yerlikaya, 2021'de bu rakamın günlük 14,7, yıllık 5 bin 362 olduğunu belirtti.
İstatistiklerin 2023'te 17,9'a yükseldiğine işaret eden Bakan Yerlikaya, şöyle konuştu:
"Bu artışın sebebi, trafik kültürünün ve güvenliğinin oluşabilmesi için trafik denetimi ve caydırıcı kuralların bir beraber olması lazım. Biz 6 Şubat'ta asrın felaketini yaşadık, tabii ki o noktada tek bir duruşumuz vardı, yaraları sarmak. Peşinden hemen mayıs seçimleri oldu ve o 4-5 beş aylık durumdaki kaza, ölüm ve yaralanma sayıları maalesef çok arttı. Yılın son 6 ayında bu süreci toparlamak için denetimle ilgili çok gayret gösterdik. Ama asıl 2024'e hazırlandık. Bunu yaparken de emniyet ve jandarmadaki trafik görevlilerimizi artırdık. Ekip, araç, radar sayılarımızı artırdık. Plan dahilinde denetim gücümüzü artırdık. TÜİK verilerine göre, 2030'a geldiğimiz zaman nüfusumuzun 88,1 milyon olması öngörülmesine rağmen trafikte can kayıplarını 3 binin altına, yani günlük 7,5 dolaylarına indirmeyi de hedefliyoruz."
"BEŞ İHLAL, CAN KAYIPLARININ YÜZDE 88,5'İNİ OLUŞTURUYOR"
Denetim sayılarının 2019'da 75,8 milyondan 2023'te 82,9 milyona yükseldiğini belirten Yerlikaya, 2024'te de ekip ve araç sayısının artışıyla kazaların en çok olduğu yerlerde denetim yaparak trafikte can kayıplarını azalttıklarını söyledi.
Trafik kazalarındaki kural hatalarının, can kayıpları üzerindeki dağılımına ilişkin grafiğe değinen Bakan Yerlikaya, "Hız ihlali, şerit izleme-değiştirme, geçiş önceliği ve dönüş kurallarına uymama, arkadan çarpma ve kırmızı ışık ihlali. Bu beş ihlal, can kayıplarının yüzde 88,5'ini oluşturuyor. Şimdi 2024'e baktığımızda, aslında 2024'te Türkiye'de denetimi olması gereken noktaya getirdik. Ama caydırıcı kuralla ilgili denetimi ne kadar artırırsak artıralım, kural caydırıcı olmadığı zaman eksik kalıyor." ifadelerini kullandı.
Yerlikaya, 2024'te 385 bin yaralamalı kaza olduğunu, bir günde trafikte yaralanıp da hastaneye giden vatandaş sayısının 1055 olduğunu aktararak, denetimlerle bu sayıyı 17,4'e düşürebildiklerini söyledi.
Denetimleri bir önceki yıla göre 41,4 milyon artırmalarına rağmen sadece 197 can kaybını önleyebildiklerini belirten Yerlikaya, "Biz bunu istemiyoruz. Sayın Cumhurbaşkanı'mızın belirlediği hedefimiz bu değil." dedi.
Bu konuda uzman emniyet ve jandarma trafik daire başkanlığı ekipleriyle yüzlerce toplantı yaptıklarını aktaran Yerlikaya, "Can kaybına sebebiyet verilen konularla ilgili, 'caydırıcılığı ne yapabiliriz?' dedik ve AK Parti grubumuz, bunu bir kanun teklifi haline getirdi ve şu anda da Gazi Meclisimizin takdirlerinde. Hep birlikte orada neler olacağını göreceğiz." ifadelerini kullandı.
"YERLEŞİM YERİ İÇİNDEKİ TRAFİK DENETİMLERİNİ ARTIRACAĞIZ"
İçişleri Bakanı Yerlikaya, yerleşim yeri içindeki trafik denetimlerini artıracaklarını bildirerek, "Trafikte can kaybı ve yaralanmanın en büyük müsebbibi hız kuralı ihlali. Barem sistemi getirdik. Yerleşim yeri içi ve yerleşim dışı ayrımı yaptık." dedi.
Bakan Yerlikaya, 30 kilometre hız limitli okul ve hastane önlerinde 76 kilometre hızla gidenlerin 30, 86'yla gidenlerin 60, 96'yla gidenlerin 90 gün ehliyetinin alınacağını söyledi.
Yerlikaya, bir yıl içerisinde 5 kez hız ihlali yapan sürücülerin psikiyatri uzmanına yönlendirileceğini söyledi.
Bakan Yerlikaya, yeni kanun teklifinde 5 yılda 2 kere ambulans ve itfaiye araçlarına yol vermeyenlerin ehliyetlerinin iptal edileceğini bildirdi.
İçişleri Bakanı Yerlikaya, 1 yılda 3 kırmızı ışık ihlalinde 30, 4 ihlalde 60, 5 ihlalde 90 gün ehliyetin alınacağını, 6 kez ihlal yapanların ehliyetinin iptal edileceğini belirtti.
Bakan Yerlikaya, cep telefonuyla araç kullanan sürücüye ilkinde 5 bin lira, tekrarı halinde 10 bin lira ceza verileceğini, üçüncüsünde ehliyetine 30 gün el konulacağını bildirdi.
İçişleri Bakanı Yerlikaya, dur ihtarına uymama cezasına ilişkin, "60 gün belgesini alıyoruz, 60 gün de trafikten men ediyoruz, 200 bin lira cezası var." dedi.
Bakan Yerlikaya, yeni radar aplikasyonuyla ilgili de, "2024'te günde 10 kişiye düşürdüğümüz hız sınırı ihlali sebebiyle ölümü sıfırlamak istiyoruz. Aplikasyonu yakında yayınlayacağız." diye konuştu.
