Bu bilgileri ise tarihçi ve araştırmacı yazar Ayşe Hür, aktardı. Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi'nde gördüğü çok ilginç bir buluntudan söz eden Ayşe Hür, Urfa İzlenimleri zincirinde şunları aktardı; Altta gördüğünüz kaplar tarihin ilk ‘asgari ücret’ ölçekleri imiş. MÖ 3500-3000 yılları arasında işçilerin ve kölelerin günlük yevmiyeleri ya da tayınları bu çan biçimli devrik ağızlı çanaklarla ölçülürmüş. Bu çanaklar Mezopotamyalı tüccarların ulaştığı Pakistan'daki İndus Vadisi'nden Anadolu'ya kadar uzanan geniş coğrafyada birbirine çok yakın hacimlerde, benzer malzemeden, elde kalıpla üretiliyormuş.
Tapınaklarda çok sayıda ele geçen bu çanaklar tapınak ekonomisi kapsamında çalışan insanlara günlük ya da öğünlük besinlerin standart miktarda verildiğinin göstergesi imiş. Böylece günümüzdeki asgari ücret uygulamasının öncüsü sayılıyormuş arkeologlarca.
MÖ 3300 yılına tarihlenen bir tabletteki çivi yazısına göre ise Mezopotamya’daki işçiler emeklerinin karşılığını günlük bira tayınları ile alıyormuş. Tablet, Sümer şehri Uruk’ta bulunmuş ve yazının bilinen en eski örneklerindenmiş.
Bu tablette, bir kaseden yemek yiyen insan imgesi ‘yemek tayını’, koni şeklindeki bir kap da ‘bira’ anlamına geliyormuş. Tablet üzerinde dağınık olarak bulunan yarım daire şekilli çizikler de belli bir işçinin aldığı bira miktarını gösteriyormuş. Bu da bu tableti dünyanın bilinen en eski maaş çeki yapıyormuş. Dolayısıyla işçi ve işveren kavramının 5 bin yıl öncesinde bile tanıdık bir kavram olduğunu ima ediyormuş.
BU DA BİLİNEN EN ESKİ MAAŞ ÇEKİ
Arkeologlara göre ücretin bira ile verilmesi ‘işçileri sarhoş ederek daha itaatkar olmalarını sağlamak’ değilmiş. Aksine Antik dünyada bira, nişastalı ve doyurucu bir içecek olduğundan bir öğün olarak da kullanılabilirmiş. Sonuç olarak bu kil tablet biranın sevilen bir içecek olduğunu gösterdiği gibi, işçi ve işveren arasındaki ekonomik ilişkinin de paranın bulunuşundan çok önce kurulduğunu gösteriyormuş. Birayla maaş ödemek sadece Mezopotamya’ya özgü de değilmiş. Antik Mısır’da piramitleri inşa eden insanların ücreti günlük 4-5 litre bira civarındaymış. Başa dönersek Urfa'da bulunan devrik ağızlı çanaklarla ödenen ücretin türü neydi acaba?”
